Dường như ai ai nhắc đến thành phố Đà Nẵng thường liên tưởng là địa điểm vui chơi và nghỉ dưỡng bậc nhất nước ta, mệnh danh là thành phố đáng sống. Không chỉ được thiên nhiên ban tặng cho những bãi biển trải dài đầy quyến rũ, những rặng dừa hoang sơ đong đưa trước gió mà thành phố còn rực rỡ khoe sắc hãnh diện khi với những cây cầu đã trở thành huyền thoại…
Ẩn sâu bên trong đó, Đà Nẵng còn có những ngôi làng cổ kính mang đậm nét dân gian miền Trung nắng gió đâu đó bên cạnh thành phố hiện đại, năng động. Một trong đó, chính là làng bánh tráng Túy Loan là một địa điểm như vậy. Ngôi làng cổ vẫn giữ được vẻ đẹp chân quê với nghề bánh tráng truyền thống từ bao đời nay cho đến tận bây giờ.
Vài nét về làng bánh tráng Túy Loan
Làng Túy Loan nằm ở phía Tây Nam thành phố, thuộc xã Hoà Phong, huyện Hoà Vang. Đây là một làng cổ nổi tiếng của thành phố Đà Nẵng có tuổi đời lên đã được 500 tuổi do năm vị tiền hiền là Đặng, Lâm, Nguyễn, Trần, Lê tuân chiếu vua Lê Thánh Tôn đi mở mang bờ cõi.
Một phần làng cổ Túy Loan
Tên gọi Túy Loan có lẽ xuất phát từ vị trí địa lý, do có con sông uốn lượn, bao quanh và ôm ấp làng nên lấy chữ Túy đặt tên cho làng. Thêm vào đó, các cụ trong làng kể, ngày xưa có một con chim lớn uống rượu say, bay về làng trú ngụ, nên làng có tên là Túy Loan.
Làng Túy Loan nổi tiếng với nghề làm bánh tráng và mì Quảng trước năm 1975. Tính đến nay, cả làng chỉ còn khoảng 15 hộ gia đình còn mưu sinh chính bằng nghề tráng bánh theo hình thức hộ gia đình, quy mô nhỏ, hoàn toàn bằng thủ công.
Chiếc bánh tráng trong nền văn hóa ẩm thực người dân Quảng – Đà
Theo phong tục của dân làng Túy Loan, chiếc bánh tráng là món ăn không thể thiếu trên mâm cúng gia tiên trong những ngày Tết hay trong những dịp cúng kỵ. Chiếc bánh tráng cho ta sự giòn tan của gạo nướng. Những món ăn ngon đặc trưng của miền đất này mà thiếu bánh tráng nướng xem như chưa đúng điệu món ăn.
Buổi sáng sớm ra chợ mua một vài lon hến về xào mà không có bánh tráng nướng ăn kèm thì độ ngon của hến không còn nữa. Hay nếu thưởng thức đĩa thịt luộc mà không có bánh tráng cuốn với rau sống chấm mắm nêm xem như mất đi một phần hương vị món ngon. Tô mỳ Quảng đầy ăm ắp nhưng trên bề mặt cũng phải điểm xuyến vài mẻ bánh được bẻ ra thành từng miếng nhỏ. Không chỉ dừng lại ở đó, chiếc bánh tráng còn thay cho món ăn khai vị, như nổ pháo để khai tiệc. Bên cạnh đó, người dân miền Trung mỗi lần xa quê được người thân gửi vào hành lý những chiếc bánh tráng như một món quà quê gần gũi mà quý giá.
Quy trình sản xuất chiếc bánh tráng Túy Loan
Chiếc bánh tráng Túy Loan không phải ngẫu nhiên trở thành món hàng được ưa chuộng trong những năm vừa qua. Ẩn chứa bên trong những bí quyết riêng truyền thống nên chiếc bánh mới mang hương vị đậm đà và độc đáo.
Gạo đúc bánh tráng Túy Loan yêu cầu phải là loại gạo xiệc 13/2. Loại gạo này nấu cơm tuy cứng, nhưng bù lại đúc bánh tráng rất ngon. Cứ theo công thức là 1 ang gạo : 12 lon mè trắng đã được bóc vỏ, kèm thêm những phụ gia với các thứ như gừng, tỏi, đường, nước mắm hoặc muối để có một hương vị độc đáo.
Mỗi cái bánh phải tráng làm 2 lớp và muốn bánh ngon hơn thì đừng nên phơi nắng mà phải sấy trên bếp than hồng… Bàn tay khéo léo của các mẹ, các chị trong khâu tráng bánh, cộng với bí quyết pha bột đã làm nên chiếc bánh mịn màng, tròn trịa, đều tăm tắp nên khách hàng rất ưa thích.
Bí quyết để cho bánh đạt được độ thơm ngon, nhai giòn tan lại thì khâu chọn nguyên liệu rất quan trọng, không được chọn loại lúa cũ. Quá trình phơi và gỡ bánh cũng là một nghệ thuật, tưởng chừng đơn giản nhưng không hề giản đơn chút nào. Muốn chiếc bánh nguyên vẹn, không cong vênh, người phơi phải biết canh bếp sấy để gỡ cho đúng lúc. Sau đó xếp lại thành chục, rồi dằn cho phẳng mặt, trước khi giao hàng.
Công đoạn phơi bánh tráng
Thành phẩm chiếc bánh tráng nướng
Tưởng chừng giữa cuộc sống hiện đại, chiếc bánh tráng mộc mạc ấy sẽ bị mất trên thị trường nhưng với sức mạnh vẫn còn hiện hữu và không thể thiếu được trong những ngày xuân về, Tết đến, luôn đi kèm với món mì Quảng thân thương. Chút bánh tráng vàng rụm trong cái nắng nhẹ mùa xuân, hay trong việc thưởng thức những món ăn đậm đà xứ Quảng thì không ai thấy ngán món ăn dân dã vốn được định danh tự bao đời. Còn chần chừ gì mà không xách ba lô lên và đến
du lịch Đà Nẵng trong thời gian sắp tới nhé.
